پس از شایعات متعدد در خصوص استعفای هاشمی رفسنجانی از منصب امامت جمعه تهران، سرانجام "رسما" اعلام شد که خطبه های نماز جمعه این هفته تهران به امامت وی برگزار خواهد شد و بدین ترتیب هرچند بحث "استعفای" اکبر هاشمی رفسنجانی منتفی شد(چون هاشمی کارکشته تر از آن است که به دست خود، خویش را از صحنه معادلات سیاسی حذف کند) اما اینک نگاه افکار عمومی، فعالان سیاسی و تحلیلگران مسائل ایران به خطبه های بیست و شش تیرماه خواهد بود.
به گزارش بخش تحلیلی پارسینه، صرف نظر از اینکه عدم حضور رفسنجانی در نماز جمعه به مدت 8 هفته، یک تصمیم سیاسی شخصی بود یا روندی اجباری، شرایط فعلی کشور و غیبت هشت هفته ای هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه –که نافذترین رسانه وی محسوب می شود-باعث ایجاد فضای انتظار از سوی همه کسانی شده است که تحولات ایران بعد از انتخابات ریاست جمهوری دهم را دنبال می کنند، به خصوص آنکه نماز جمعه بیست و ششم تیرماه، نخستین حضور هاشمی در مجامع عمومی بعد از انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود.
باید این حضور مجدد هاشمی در نماز جمعه را در راستای تحولاتی چون نامه علنی و بی سابقه وی به رهبر انقلاب و همچنین خطبه های تاریخی آیت الله خامنه ای در نماز جمعه 29 خرداد ارزیابی کرد.
یکی از پیامدهای راهبردی انتخابات ریاست جمهوری دهم این بود که در جریان تحولات انتخابات و بعد از آن، تقریبا همه بازیگران عرصه سیاست ایرانی، چهره بدون رتوش و شفاف خود را در معرض افکار عمومی قرار دادند، نماز جمعه 24 تیر می تواند یک شفاف سازی تمام عیار برای چهره هاشمی رفسنجانی در افکار عمومی تلقی شود.
شاید یکی از دلایل سکوت نسبی هاشمی در روزهای بعد از انتخابات، این بود که بعد از تحولات روزهای بعد از انتخابات و به خصوص خطبه های نماز جمعه 29 خرداد ، هاشمی تاحدود زیادی در رابطه گفتمان خویش با نظام و انقلاب دچار تشویش شده بود و این حضور مجدد هاشمی در نماز جمعه، می تواند نشانگر آغاز دوره یا گفتمان جدید هاشمی و نظام باشد.
نگاهی به نوع مواضع مختصر هاشمی بعد از انتخابات این ابهام و تشویش را نشان می دهد، هاشمی در دیدار با" خانواده بازداشت شدگان حوادث اخیر" گفته بود مردم سراسر کشور بسیار خوب و حماسی در صحنه انتخابات حاضر شدند ولی متاسفانه وقایع پس از آن و مشکلاتی که برای برخی به وجود آمده ذائقه ها را تلخ کرد و فکر نمی کنم هیچ وجدان بیداری از وضع به وجود آمده راضی باشد؛ هاشمی صریحا ترویج ادعای "تنازع بر سر قدرت را در سطوح بالای نظام " انحراف در تبلیغات ذکر کرد.
اما هاشمی در نمازجمعه چه خواهد گفت؟ چند گمانه یا سناریو در این خصوص قابل پیش بینی است:
1-هاشمی رفسنجانی در خطبه های روز 26 تیر، با حمایت از رهبری ، اولا حضور خود در حاکمیت را تثبیت و تداوم می بخشد ضمن اینکه حمایت قاطع هاشمی از رهبری عملا تکذیب هرگونه جنگ قدرت در راس نظام است، هاشمی در این گزینه احتمالا سیاست" سکوت در برابر احمدی نژاد" را در پیش خواهد گرفت.
2- گزینه دوم این است که هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه این هفته، انتقادی نرم از شرایط جدید بعد از انتخابات ابزار کند و در عین حال نیز از رهبر انقلاب حمایت و دفاع کند که در این صورت،بازهم حضور خود در حاکمیت را تداوم می بخشد، ضمن آنکه می توان پیش بینی کرد در چهار سال آتی نیز،چالشی محدود و غیرفزاینده با احمدی نژاد را رقم بزند و انتقاداتی چون "عدم رعایت سند چشم انداز و برنامه های توسعه و .." را متوجه دولت دهم کند.
3- اما سومین گزینه محتمل در خصوص خطبه های نماز جمعه روز بیست و ششم تیر ماه این است که هاشمی رفسنجانی با انتقاد صریح و آتشین از شرایط جدید پا به میدان بگذارد که این به معنای "آغاز دوره حضور انتقادی او در حاکمیت" و آغاز چالش بنیادین با مشروعیت دولت دهم و اثبات اتحاد استراتژیک با میرحسین موسوی باشد، این در حالی است که میرحسین موسوی هم به گفته خودش در آستانه بنیانگذاری یک تشکل انتقادی فراگیر در کشور است.
4- احتمال چهارم خطبه های نماز جمعه تهران، آن است که اساسا فضای نماز جمعه در هنگام سخنان هاشمی به نوعی تنش و التهاب گرایش پیدا کند، طوری که هاشمی اصولا نتواند سخنان خاص را آغاز کند یا به پایان برساند و در هنگام شروع انتقادات احتمالی وی، اعتراضات و شعارها مانع ادامه سخنرانی وی شود، اتفاقی که دقیقا در اردیبهشت 1377 و در هنگامی که هاشمی رفسنجانی قصد داشت در خطبه های نماز جمعه از غلامحسین کرباسچی، شهردار وقت تهران دفاع کند ولی شعارهای اعتراضی برخی نمازگزاران مانع این دفاع شد و هاشمی با تغییر موضوع سخن، مانع از تداوم التهابات و اعتراضات شد، هرچند که حضور میرحسین موسوی، مهدی کروبی و حتی سید محمد خاتمی به همراه حامیان خود در نماز جمعه بیست و شش تیر، می تواند معنادار باشد و بر پیچیدگی وضعیت بیفزاید.
نقل از: سايت شفاف
